Fen Bilimleri Öğreniyorum 8

İklim A- İklim nedir Yeryüzünün bir kısmında uzun yıllar boyunca gözlenen hava olaylarının ortalamasına  iklim  denir. Dünya'nın farklı bölgelerinde farklı iklimler gözlemlenir. Kutup iklimi, ekvatoral iklim, karasal iklim, çöl iklimi gibi iklim çeşitleri bulunmaktadır. Türkiye üzerinde Akdeniz, Karadeniz ve karasal iklim görülür. Dünya üzerinde iklimler zamanla değişmektedir. İklimle uğraşan bilim dalına  klimatoloji  (iklim bilimi) denir. İklimle uğraşan bilim insanlarına  klimatolog  (İklim bilimci) denir. B- İklim ve Hava Olayları Arasındaki Farklar İklim geniş bir bölgede, hava olayları dar bir alanda görülür. İklim uzun zamanda görülür, hava olayları kısa zamanda görülür. İklim kesin, hava olayları tahminidir. İklimi araştıran bilim dalı klimatoloji, hava olaylarını araştıran bilim dalı meteorolojidir. C- İklim değişikliği Dünya üzerinde insanların faaliyetleri sonucu iklimlerde değişmeler meydana gelmeye başlanmıştır. Atmosfere salınan sera gazları hava

 Mevsimlerin Oluşumu Dünyanın hareketleri Dünya kendi ekseni etrafında dönerken aynı zamanda Güneş'in etrafında da döner. Dünya'nın Güneş etrafındaki bir turu 365 gün 6 saat sürer. Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesi  elips  şeklindedir. Dünya'nın kendi ekseni etrafında bir turunu 24 saatte tamamlar. Dünya'nın Şekli ve Gece Gündüz Oluşumu Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesi ile  gece-gündüz  meydana gelir. Gece gündüz arasındaki sıcaklık farkının meydana gelmesi Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesinden kaynaklanır. Gündüz Güneş ışığı alan tarafın sıcaklığı artarken, gece Güneş ışığı almadığı için soğur. Dünya'nın  geoid  şeklindedir. Kürenin kutuplardan basık, ekvatordan şişkin biçimidir. Dünya'nın şeklinden dolayı ekvator bölgesi Güneş ışığını daha dik, kutuplar bölgesi ise daha eğik alır. Ekvator bölgesi daha sıcak olurken, kutuplar daha soğuk olmaktadır. Dünya'da Gece Gündüz Oluşumu Mevsimlerin Oluşumu Dünya'n

Hava Olayları A- Hava olayları Belirli bir bölgede ve kısa sürede meydana gelen hava şartlarına  hava olayları  denir. Hava olayları atmosfer (Hava küre)'de gerçekleşir. Hava kürede bulunan gazlar %78 (N) Azot, % 21 (O) Oksijen, % 1 Argon, Karbondioksit, Su buharı ve diğer gazlar Su buharı, hava içerisinde az orana sahip olmasına rağmen hava olaylarının gerçekleşmesinde çok büyük öneme sahiptir. Hava olayları bazen günlerce aynı kalabileceği gibi, bir kaç saat içinde değişebilir. Hava olaylarının nedeni  sıcaklık ,  basınç  ve  nem  (havadaki su buharı) deki değişikliklerdir. Hava sıcaklığındaki değişmelerden kaynaklanan basınç farklılıkları hava olaylarının temel sebebidir. Rüzgar , yağmur, kar,  dolu, sis, kırağı yaşantımızda karşılaştığımız  hava olayları ndandır. Hava olaylarının ölçülmesinde kullanılan araçlar * Sıcaklığı ölçmek için  termometre * Basıncı ölçmek için  barometre * Nemi ölçmek için  hidrometre  (nem ölçer) kullanılır. Barometre Not:  Yağış alçak ba

 Depremle İlgili Temel Kavramlar A- Deprem Nedir  Yer kabuğu tek bir parçadan meydana gelmemiştir. Yer kabuğunda bir çok levhalar bulunmaktadır. Levhalar magmanın etkisi ile yavaş ve sürekli hareket halindedir. Levhaların ani ve çok hızlı yanal hareketi sonucu depremler meydana gelmektedir. Yer kabuğunun yapısında oluşan sarsıntılara  deprem  (zelzele) denir. Deprem çeşitleri 1. Tektonik depremler Levha hareketleri sonucu meydana gelir. Levhaların birbirine sürtünmesi sonucu oluşan depremlere  tektonik deprem  denir. 2. Volkanik depremler Volkanın püskürmesi sırasında oluşan sarsıntılar  volkanik depremleri  oluşur. 3. Çöküntü depremleri Mağara, maden ocağı, obruk oluşumu sırasında yer altında oluşan boşlukların çökmesi sonucu  çöküntü deprem leri oluşur. B- Depremle ilgili kavramlar Depremle İlgili Kavramlar Fay hattında meydana gelen kırılmalara ve çökmelere neden olur. Ortaya çıkan titreşimler dalgalar yayılarak yer yüzünde sarsıntılara neden olur. Depremler levhal

Elektrik Yüklü Cisimler A-Elektroskop Bir cismin yüklü olup olmadığını, yüklü ise hangi cins elektrikle yüklü olduğunu anlamamıza yarayan araçlara  elektroskop  denir. Bir elektroskop iletken topuz, iletken metal ve iletken yapraklardan oluşur. Bazı elektroskop yaprakları hava akımından etkilenmemesi için cam kap içerisine yerleştirilmiştir. Açıkta olanları da  vardır. Elektroskopun yaprakları kapalı ise elektroskop yüksüzdür (nötrdür). Elektroskop elektrikle yüklendiğinde yaprakları açılır. Yapraklarında aynı yükler bulunduğu için yapraklar birbirini iter ve açılır. Elektroskop ne kadar elektrikle yüklü ise yapraklar o kadar çok açılır. B- Elektroskopun çalışması A- Etki (Tesir) ile elektriklenme 1. Yüklü bir cisim, nötr bir cisim elektroskopa yaklaştırılırsa elektroskopun  yapraklar açılır. 2. Elektroskopla aynı cins yükle yüklü cisim, elektroskoba yaklaştırılırsa yapraklar biraz daha açılır. 3. Elektroskopla zıt cins yükle yüklü cisim,  elektroskoba yaklaştırılırsa 

 Elektrik Yükleri ve Elektriklenme A-Elektriklenme Elektriklenme atomdaki elektronlardan kaynaklanır. Maddenin yapıtaşı atomdur. Atomlar proton, nötron ve elektronlardan oluşur. Proton (+), elektron (-), nötron ise yüksüzdür. Elektronların (- yükler) hızla hareket etmektedir,  elektronlar bir atomdan diğerine geçebilir. Protonlar (+ yükler) ise atomun çekirdeğinde bulunur, bir atomdan diğerine geçemezler. Elektriklenme nedir Elektrik yüklerinin (elektronların) bir cisimden başka bir cisme geçerek birikmesine  elektriklenme  denir. Elektriklenme sonucunda cisimler arasında itme ve çekme olayı gerçekleşir. Nötr cisim nedir Bir atomda + yük (proton) ve - yük (elektron) sayısı birbirine eşitse cisim nötr (yüksüz)'dür. Not:  Nötr cisim ile nötron karıştırılmamalıdır. Nötron elektriklenme de kullanılmamaktadır. Pozitif yüklü cisim nedir Elektron kaybeden cisim pozitif yüklü olur. (+ yükler hareket etmez). Kısaca + yük sayısı - yük sayısından fazla olan cisimdir. Negatif yüklü cisi